Dưa hấu (Citrullus lanatus) là một loại cây leo leo và leo trong họ thực vật có hoa Cucurbitaceae. Nó được trồng để lấy quả.
Có bằng chứng từ hạt giống trong lăng mộ Pharao về việc trồng dưa hấu ở Ai Cập cổ đại. Dưa hấu được trồng ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới để lấy quả to ăn được, là một loại quả mọng đặc biệt có vỏ cứng có tên gọi thực vật học là pepo. Thịt quả ngọt, mọng nước thường có màu đỏ đậm đến hồng, có nhiều hạt màu đen, mặc dù các giống không hạt đã được trồng. Quả có thể được ăn sống hoặc ngâm chua và vỏ có thể ăn được sau khi nấu chín.
Hướng dẫn kỹ thuật trồng dưa hấu
Đặc điểm sinh trưởng
Dưa hấu là loại thân thảo, bò dưới mặt đất, có mức độ phân cành rất lớn, ở những nơi có điều kiện thích hợp, dưa hấu có thể có tới 32 cành các cấp. Lá có lớp phấn trắng. Bộ rễ ăn sâu tới trên 0,6 m, phát triển bề ngang rất mạnh bằng việc phát triển các rễ thứ cấp đan xen như tấm lưới có đường kính tới 8 – 10 m.
Dưa hấu có khả năng thích nghi rộng rãi với điều kiện môi trường về đất đai, ẩm độ đất, không khí tuy nhiên không chịu được tuyết, sinh trưởng kém ở nhiệt độ thấp, nhiệt độ dưới 15oC cây ngừng sinh trưởng, tỷ lệ đậu quả thấp, năng suất rất thấp.
Các giống dưa hấu thường trồng là An Tiêm, An Tiêm 101, An Tiêm 95, dưa hấu lai số 1, An Tiêm 102, An Tiêm 103, Hoàn Châu (WD 1105), Thủy Lôi (WD 1107), Nông Việt NV018 và SG 229…
Yêu cầu đất, chất dinh dưỡng
Dưa hấu thích đất nhẹ, thịt pha cát, đất trung tính, hoặc hơi chua pH 5,5 – 6,5 hoặc có thể trồng trên đất cát, đất xám bạc màu. Nếu trồng dưa hấu trên đất thành phần cơ giới nặng thì bộ rễ kém phát triển, cây sinh trưởng kém, quả nhỏ, chất lượng quả kém.
Thời vụ
Ở các tỉnh miền Bắc có mùa đông lạnh do vậy có 2 thời vụ chính là vụ xuân hè và vụ đông.
– Vụ xuân hè gieo hạt cuối tháng 1 cho đến đầu tháng 3, thu hoạch cuối tháng 5 đầu tháng 6. Gieo vào thời gian đầu của vụ này thường gặp rét nên cần phải xử lý hạt, khi gieo phải che phủ bằng rơm rạ mục giữ ấm.
– Vụ đông gieo cuối tháng 9 cho đến cuối tháng 10, không quá 5/11.
Ở Nam bộ sau mùa lũ là có thể gieo hạt, từ tháng 10 đến tháng 1 năm sau, còn đối với các tỉnh miền Trung thì cũng sau mùa lũ tức là vào tháng 12 tháng 1. Ngoài ra có thể gieo trồng lệch thời vụ để có dưa hấu bán rải vụ, bán quanh năm.
Đất trồng, mật độ gieo và kỹ thuật
Đất cày bừa kỹ, lên luống cao 20 – 30 cm, trường hợp trồng vụ xuân hè muộn hoặc vụ đông sớm gặp mưa lớn thì lên luống cao 30 cm.
Mặt luống rộng 180 – 200 cm trồng 2 hàng, khoảng hàng cách hàng 90 – 120 cm cây cách cây 70 – 80 cm. Vụ xuân hè thì trồng thưa hơn vụ đông. Đào hốc cho phân vào hốc rồi trộn đều với đất. Có thể gieo thẳng hạt, hoặc trồng cây con. Nếu gieo thẳng phải xử lý hạt trước khi gieo.
Ngâm hạt vào nước ấm 30oC trong 3 – 5 giờ, đãi sạch hạt đem ủ với cát hoặc trấu ẩm ở 25oC – 30oC trong 24 giờ cho hạt nảy mầm rồi đem gieo; gieo mỗi hốc 2 – 3 hạt sau khi cây lớn thì nhổ tỉa.
Xã Nghĩa Sơn, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An đã xây dựng mô hình trồng dưa hấu sạch bệnh bằng hình thức ghép dưa hấu trên gốc cây bầu. Sau 3 tháng chăm sóc, năng suất đạt 32,5 tấn/ha và lãi ròng đạt 81,63 triệu đ/ha.
Không chỉ có dưa hấu mà hầu hết các cây trong họ bầu bí như: bầu, bí xanh, bí đỏ, mướp ta, mướp đắng, dưa leo, dưa chuột, dưa lê, dưa gang, dưa hồng, dưa bở… đều có thể trồng bằng nhiều cách, trong đó có 2 cách chủ yếu là trồng cho bò trên mặt đất và trồng cho leo giàn.
Tuy nhiên, do chi phí đầu tư ban đầu có hơi cao (vật tư để làm giàn) mà tập quán của nông dân thường chỉ trồng cho leo giàn những cây cho quả nhỏ như mướp ta, mướp đắng, dưa chuột, dưa leo… còn những cây cho quả to, nặng thì thường cho bò trên mặt đất.
Quy trình bón phân Lâm Thao cho cây dưa hấu
Dưa hấu có khả năng thích nghi rộng rãi với điều kiện môi trường về đất đai, ẩm độ đất, không khí tuy nhiên không chịu được tuyết, sinh trưởng kém ở nhiệt độ thấp, nhiệt độ dưới 15oC cây ngừng sinh trưởng, tỷ lệ đậu quả thấp, năng suất rất thấp.
Dưa hấu thích đất nhẹ, thịt pha cát, đất trung tính, hoặc hơi chua pH 5,5 – 6,5 hoặc có thể trồng trên đất cát, đất xám bạc màu. Nếu trồng dưa hấu trên đất thành phần cơ giới nặng thì bộ rễ kém phát triển, cây sinh trưởng kém, quả nhỏ, chất lượng quả kém.
Tính theo một sào Bắc bộ 360 m2
| Loại phân | Bón lót | Bón thúc 1(Khi cây 5 – 7 lá thật) | Bón thúc 2(Khi cây ra hoa) | Bón thúc 3(Khi cây hình thành quả) |
| ——– Kg/ sào Bắc bộ 360 m2 ——– | ||||
| Phân chuồng | 600 – 700 | |||
| NPK-S*M1 5-10-3+8S | 20 – 22 | |||
| NPK-S*M1 12-5-10+14S | 11 – 13 | 11 – 13 | 11 – 13 | |
Tính cho 1 ha
| Loại phân | Bón lót | Bón thúc 1(Khi cây 5 – 7 lá thật) | Bón thúc 2(Khi cây ra hoa) | Bón thúc 3(Khi cây hình thành quả) |
| ——– Kg/ha ——– | ||||
| Phân chuồng | 15.000 – 20.000 | |||
| NPK-S*M1 5-10-3+8S | 550 – 600 | |||
| NPK-S*M1 12-5-10+14S | 300 – 350 | 300 – 350 | 300 – 350 | |
Cần chú ý trên đất bạc màu, đất cát biển thì bón nhiều hơn đất phù sa.
Khuyến nghị dinh dưỡng cho việc trồng dưa hấu
Việc trồng dưa hấu cũng giống như các loại cây trồng khác, cần đầy đủ các yếu tố dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của nó. Mặc dù lượng cần thiết của cây trồng là khác nhau, nhưng tất cả đều là cơ bản cho sự phát triển thích hợp của cây trồng.
Thiếu hoặc dư thừa chất dinh dưỡng sẽ gây ra các vấn đề với cây trồng. Để biết lượng chất dinh dưỡng mà chúng ta phải bón cho cây trồng của mình, chúng ta phải tính đến các thông số khác nhau:
Kiểm tra đất – kiểm tra đất thường xuyên là một yếu tố quan trọng trong quản lý chất dinh dưỡng. Kiểm tra đất nên được thực hiện một năm trước khi trồng. Phân tích đất được thực hiện để đánh giá nhu cầu cải tạo đất.
Mối tương quan giữa các chất dinh dưỡng của đoạn dưới. Đôi khi nồng độ cao của một chất dinh dưỡng có thể đối kháng với chất dinh dưỡng khác. do đó, làm giảm tính khả dụng của yếu tố này.
Hiệu quả của loại phân bón được sử dụng.
Nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng được phân tách theo từng giai đoạn phát triển, điều này sẽ phụ thuộc vào sản lượng cuối cùng dự kiến.
Việc sử dụng không đủ, ít hoặc quá nhiều một số chất dinh dưỡng sẽ khiến chúng ta không đạt được mục tiêu của người đăng ký, đó là điều chỉnh việc kết hợp các chất dinh dưỡng theo nhu cầu của cây trồng, tối đa hóa việc sử dụng chúng.
Sau đó, chúng tôi sẽ trình bày các chương trình dinh dưỡng khác nhau cho canh tác ngoài trời (Bảng 1 và 2) với những lưu ý sau:
Sản lượng dự kiến = 70 – 80 tấn/ha.
Loại đất => Đất mùn (không cần phân tích đất).
3. Đóng góp 10 tấn / ha phân chuồng trước khi gieo.
4. Dữ liệu về nhu cầu cây trồng để được trích xuất từ AGI (Dịch vụ tư vấn của Viện Di truyền nông nghiệp).
5. Các chất dinh dưỡng đa lượng NPK đã được nghiên cứu (Canxi và Magie được cho là có đủ trong đất hoặc được cung cấp bởi nước tưới, trong điều kiện không đủ chúng tôi sẽ phải cung cấp Supe lân).
Bảng 1. Chương trình dinh dưỡng sử dụng phân bón nhị phân Supe. Cây trồng cần dữ liệu lấy từ CSA.
Bảng 2. Chương trình dinh dưỡng sử dụng sản phẩm NPK (Phân bón NPK-S hòa tan). Cây trồng cần dữ liệu lấy từ CSA.
Phân bón dưa hấu: lợi ích kinh tế của dinh dưỡng bón phân
Một thử nghiệm thực địa được thực hiện tại Việt Nam đã xác nhận: Bón Hữu cơ khoáng và Supe NPK sẽ cho năng suất và lợi nhuận cao hơn
Thử nghiệm trên đồng ruộng đã kiểm tra thực hành của nông dân – một chương trình phân bón gốc – đối với việc xử lý của Supe: thực hành bón phân cho Dưa hấu của nông dân + Hữu cơ khoáng và phân bón rễ NPK. Kết quả, như thể hiện trong bảng và đồ thị bên dưới, nghiêng về cách xử lý của Supe – có lợi nhuận cao hơn trên mỗi Ha và năng suất cao hơn.
| Cây trồng / cây trồng | Dưa hấu |
| Địa phương / vị trí | |
| Loại thử nghiệm | Cánh đồng |
| Các mùa | Mùa khô và mùa mưa, 2012 |
| Diện tích | 2 ha (1ha/vụ) |
| Sản phẩm Supe đã thử nghiệm | |
| Phương pháp bón phân | Bón rễ |
| Thuộc tính đa dạng | |
| Phương pháp đã thử nghiệm | |
| Kiểm soát kết quả | |
| Kết quả tốt nhất | Thực hành nông dân : Mùa khô: 24,8 tấn/ha Mùa mưa: 19,9 tấn/ha |
| Chi phí phương pháp bón phân tốt nhất | 450.000đ |
| Lợi ích ròng của phương pháp bón phân tốt nhất | Chênh lệch lợi nhuận ròng: ……. |
| Tỷ lệ lợi ích/ chi phí của phương pháp Bón phân Supe | |
| Kết luận | |
| Trưởng nhóm |
* Mặc dù chi phí phân bón cao hơn, nhưng tổng chi phí cho mỗi vụ lại thấp hơn, do khả năng lây nhiễm sâu bệnh trong các công thức dinh dưỡng qua lá thấp hơn, dẫn đến việc sử dụng thuốc trừ sâu ít hơn.