Chuẩn bị trước khi trồng

1.1. Xác định mật độ, khoảng cách

Trồng trên luống: thiết kế mặt luống rộng 1,2m, rãnh 0,8m, luống có độ sâu 30cm để chứa giá thể trồng cây, đáy luống trải bạt plastic và có đường thoát nước ở phần thấp

Trồng cây với mật độ hàng cách hàng 35 – 40cm, cây cách cây 30 – 35cm, cách mép luống 7,5cm.

Trồng trong hậu: dùng chậu có kích thước lớn, dung tích tối thiểu là 5 lít. Đáy chậu có nhiều lỗ để tạo độ thông thoáng cho bộ rễ phát triển. Khi trồng xong cần phải được kê cao bằng gạch hoặc treo lên để ngăn chặn bệnh xâm nhiễm từ đất vào trong giá thể cây trồng. Chậu có thể dùng loại gốm sứ, chậu đất nung hoặc nhựa. Trồng trong chậu xếp khoảng cách các chậu tùy theo tuổi cây.

Mật độ trồng. Giống cây dạng tán hẹp, mỗi mét vuông có thể trồng 10 cây. Giống tán rộng mỗi mét vuông trồng 6 – 8 cây. Quy cách trồng hai hàng thẳng để giúp thông gió tốt, dễ chăm sóc.

Nếu trồng trong nhà che có thể để khoảng cách hàng 35cm, cây cách cây tuỳ theo giống có thể 20 – 30cm, ứng với mỗi m2 có thể từ 8 – 10 cây hay 7 – 8 cây.

Khoảng cách trồng trên luống trong nhà lưới – Khoảng cách hợp lý trồng trong chậu

1.2. Chuẩn bị cây con

Có nhiều phương pháp để chuẩn bị cây giống cây hồng môn như: gieo hạt, tách cây con hoặc nuôi cấy mô.

 Phương pháp thường dùng là tách cây con từ cây mẹ khi cây mẹ từ 3 năm tuổi trở lên. Cây con được tách phải có từ 3 – 4 lá, dùng dao bén tách cây con sát gốc, dùng dớn bọc chỗ cây con mới tách, để bộ rễ cây con phát triển tốt hơn, rồi trồng cây con với cả rễ lục bình xuống giá thể trồng.

Bằng công nghệ nuôi cấy mô tế bào: Cây trong ống nghiệm sau khi cây con đạt chiều cao 40 – 50mm, có từ 5 – 6 lá, đầy đủ bộ rễ (dài rễ 2 – 3cm) có thể tiến hành ra ngôi.

 Bằng phương pháp gieo hạt: Khi cây cao 3 – 4cm tiến hành tách cây ra khỏi giá thể và đưa cây vào trong khay xốp chăm sóc

 Sau khi ra ngôi khoảng 2 – 3 tháng cây hồng môn sẽ đạt đạt tiêu chuẩn trồng như sau:

• Cây khỏe, xanh tốt, không dị dạng, không bị sâu bệnh
• Chiều cao cây từ 10 – 12cm và có 4 – 6 lá
• Số lượng rễ trên cây lớn hơn 6 rễ và rễ dài 2 – 4cm

Cây con được rửa sạch agar và xử lý qua thuốc trừ nấm (thường dùng Daconil 0.5 %) rồi đem trồng.

         Cây muôi cấy mô đạt tiêu chuẩn trồng                Cây tách từ cây mẹ đạt tiêu chuẩn trồng

Lưu ý: Đối với cây cấy mô có nhược điểm là thời gian ra hoa lâu, khoảng 16 tháng ra hoa được 50%, sau 20 tháng ra hoa hết 100%. Ưu điểm là cây đẻ bụi nhiều, sạch bệnh.

Đối với cây tách thân lấy cây con từ cây mẹ cách này thông dụng và bà con dễ làm, nhân giống nhanh và cây phát triển cho hoa sớm có thể thu hoa sau 4,5- 6 tháng trồng. Nhưng có nhược điểm có thể mang mầm bệnh , già cỗi nên tốc độ đẻ bụi chậm.

Đối với cây con từ gieo hạt ưu điểm khỏe, đẻ nhiều. Nhược điểm thời gian cho hoa tương đối lâu khoảng từ 14 – 16 tháng, cách này hiện nay hầu như không dùng.

2. Trồng và chăm sóc cây con

2.1. Trồng cây con

Trồng trên luống: Trồng theo hướng bắc nam để tăng lượng ánh sáng. Có thể trồng luống thấp, xung quanh đắp bờ gạch, sẽ dễ tưới nước thích hợp với vùng phía Bắc (khô hạn); hoặc trồng luống cao, mặt luống cao hơn mặt ruộng, hợp với các tỉnh phía Nam mưa nhiều, dễ thoát nước.

Trồng cây với mật độ hàng x hàng 35 – 40cm, cây x cây 30 – 35cm, cách mép 7,5cm. Moi một lỗ nhỏ theo khoảng cách quy định, đặt nhẹ cây con, lấp giá thể lại, ấn nhẹ xung quanh gốc giữ cho cây ngay ngắn. Sau khi trồng phủ lưới che cho vườn râm mát.

Hồng môn trồng theo luống trong vườn che (Hình)

Trồng trong chậu:

• Cho lớp giá thể dày tối thiểu 5 – cm xuống đáy chậu

Chuẩn bị giá thể đẻ trồng gồm xơ dừa, trấu, phân bò hoai và phân vi sinh (Hình)

Xử lý rễ bằng dung dịch thuốc phòng bệnh vi khuẩn

 Lấy cây con đặt vào chậu mới

Cây đặt ngay ngắn, cây thẳng đứng, không nghiêng ngả Lấp thêm giá thể quanh gốc dày 6 – 8cm

 Ấn nhẹ tay đảm bảo cây không bị vỡ bầu.

 Tưới nước nhẹ.

Đóng giá thể vào chậu sau đó xử lý rễ bằng dung dịch thuốc phòng bệnh vi nấm

Lưu ý: Sau khi trồng xong xếp chậu thẳng hàng trên luống .Tưới đẫm nước ngay để rễ cây tiếp xúc với giá thể.

Phủ lưới che râm để giảm cường độ ánh sáng và nhiệt độ giúp cây phát triển tốt.

• Trong vòng 7 – 10 ngày không được tưới NPK nhưng cần giữ ẩm.
• Sau khi cây ổn định rễ, không bị héo, tiến hành tưới phân cho cây. Hòa loãng phân để tưới, kết hợp khi tưới nước.

Khi trồng xong chậu cần phải được kê cao bằng gạch hoặc treo lên để ngăn chặn bệnh xâm nhiễm từ đất vào trong giá thể cây trồng.

Sang chậu: Sau khi trồng khoảng 6 – tháng cây hồng môn sinh trưởng và phát triển rộng tán lá và bộ rễ, lúc này cần chuyển cây sang chậu lớn hơn.

* Cách sang chậu:

Rũ bỏ bớt phần giá thể cũ

Dùng dao bén, sạch để cắt sát phần rễ ngang phát triển quá dài .

Ngâm phần vết cắt vào dung dịch Zinep 20g/10lít nước khoảng 5 phút.

Sau đó đặt nhẹ nhàng vào chậu.

Cho giá thể vào và ấn chặt xung quanh.

Chú ý:  trồng ngang phần cổ rễ, không quá sâu hoặc quá cạn. Phần gốc trồng sang chậu khác.

• Sau khi trồng cây xong chuyển vào nơi có độ râm mát cao.
• Tưới giữ ẩm đều cho cây phục hồi.
• Sau khi trồng để nơi râm mát 10 – 15 ngày cần chuyển chậu sang khu vực dưỡng cây, có nhiều ánh sáng hơn .
• Sau đó tùy vào nhiệt độ có thể tưới mỗi ngày từ 1 – 3 lần, nhưng không được tưới quá nhiều.

          a. Cắt bớt rễ để sang chậu, trồng lại               b. Trồng lại sang chậu lớn hơn

2.2. Làm cỏ cho hoa hồng môn

Đặc điểm vườn hồng môn lá rất nhiều, rậm rạp do vậy rất ít cỏ dại mọc chen lấn. Tuy nhiên trong giai đoạn cây còn nhỏ v n có cỏ dại phát triển, vì vậy cần thường xuyên kiểm tra vườn cây hoặc các chậu cây đã trồng. Nếu phát hiện thấy có cỏ cần sử lý kịp thời.

Trường hợp trồng trên luống có thề nhổ bằng tay hoặc dụng cụ cuốc, dao nhọn để làm cỏ. Trường hợp trồng trong chậu thì dùng tay nhổ bỏ cỏ.

2.3. Tưới nước cho hoa hồng môn

Hồng môn là cây ưa mát và độ ẩm cao. Độ ẩm thích hợp thường từ 0 dến 80 % với nhiệt độ từ 18 – 20oC. Nếu độ ẩm quá thấp màu lá sẽ nhạt, nếu độ ẩm quá cao thì chậu cảnh dễ sinh bệnh.

Nhiệt độ thấp hơn 15oC cây sẽ phát triển kém, ngược lại nếu nhiệt độ cao hơn 35oC thì lá cây sẽ bị vàng, có thể dẫn đến chết cây.

Do vậy, sau khi trồng cây nên tưới nước vào gốc khoảng 1 – 2 ngày một lần. Không nên tưới quá nhiều để tránh úng cây cũng như tạo điều kiện cho sâu bệnh. Mùa khô ngày tưới nước 2 lần.

Hiện nay đa số là dùng phương pháp tưới nhỏ giọt và tưới phun mưa.

2.3.1. Kỹ thuật tưới nhỏ giọt

Kỹ thuật tưới nhỏ giọt là một trong những tiến bộ mới về công nghệ tưới nông nghiệp trên thế giới hiện nay.

Kỹ thuật tưới nhỏ giọt cũng đã được ứng dụng tại Việt nam trong vòng vài năm năm trở lại đây. Và nó đang trở thành yếu tố quan trọng trong sản xuất nông nghiệp theo hướng nông nghiệp công nghệ cao ở nước ta.

Trong tình hình hiện nay, một số vùng trồng thường gặp khó khăn về chi phí nhân công cũng như thiếu hụt nước tưới trong mùa khô, thì hệ thống tưới nhỏ giọt là giải pháp công nghệ giúp mang hiệu quả cao thông qua các ưu điểm nổi trội:

Tiết kiệm lượng nước tưới và phân bón, tiết kiệm chi phí nhân công lao động, dễ dàng điều tiết chế độ dinh dưỡng và nước tưới phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của cây. Qua đó, giúp hạn chế phát sinh dịch hại và gia tăng năng suất cây trồng.

Tưới nhỏ giọt đảm bảo phân bố độ ẩm đều trong tầng đất canh tác (phần có bộ rễ cây trồng)

Tạo nên điều kiện thuận lợi về chế độ không khí, nhiệt độ, độ ẩm, chế độ tiêu hóa thức ăn và quang hợp cho cây hoa hồng môn.

Cung cấp nước một cách đều đặn nhưng tránh được hiện tượng tập trung muối trong nước và trong đất, khắc phục được hiện tượng bạc màu, rửa trôi đất.

Tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước đến mức tối đa (hơn cả ở tưới phun mưa) vì nó tránh triệt tiêu đến mức tối thiểu các loại tổn thất nước (do thấm và bốc hơi), ở hệ thống tưới nhỏ giọt đất tưới cũng được tiết kiệm tối đa.

Không gây ra xói mòn đất, không tạo nên váng đất đọng trên bề mặt và không phá vỡ kết cấu tầng đất do tưới nhỏ giọt được thực hiện một cách liên tục với mức tưới rất nhỏ dưới dạng từng giọt.

Đảm bảo năng suất tưới, năng suất lao động được nâng cao không ngừng vì có khả năng cơ khí hóa, tự động hóa cao độ khâu nước tưới. Tạo điều kiện cơ giới, tự động hóa thực hiện tốt một số khâu khác như: phun thuốc trừ sâu, bón phân hóa học kết hợp tưới nước.

Kỹ thuật tưới nhỏ giọt sử dụng cột nước áp lực làm việc thấp và lưu lượng nhỏ nên tiết kiệm năng lượng giảm chi phí quản lý vận hành.

Tưới nhỏ giọt đã góp phần ngăn chặn được sự phát triển của cỏ dại quanh gốc cây và sâu bệnh, vì nước tưới chỉ làm ẩm quanh gốc cây.

Kỹ thuật tưới tiết kiệm nước cho phép cung cấp nước trực tiếp đến tận rễ cây và khống chế phân bố độ ẩm vùng hoạt động của bộ rễ cây nên rất tiết kiệm nước tưới. Cung cấp nước thường xuyên, tạo ra môi trường ẩm trong đất gần độ ẩm tối đa đồng ruộng.

Lượng nước tưới có thể được khống chế và điều khiển dễ dàng để bảo đảm nước tưới được phân bố đều trong vùng đất có bộ rễ hoạt động, duy trì độ ẩm thích hợp theo nhu cầu sinh trưởng và phát triển của cây hoa hồng môn.

2.3.2. Kỹ thuật tưới phun mưa

Là hình thức tưới hiện đại nhằm cung cấp nước cho cây trồng ở dạng mưa nhân tạo bằng các thiết bị riêng gọi là máy phun mưa.

Tưới phun mưa có thể đáp ứng đầy đủ các yêu cầu cơ bản về cung cấp nước tưới cho cây trồng.

Đây là phương pháp tưới bằng cách dùng máy phun nước từ dưới mặt đất lên tán cây qua hệ thống máy bơm, ống dẫn nước với các vòi phun cố định, tự động xoay được với góc 360oC được đặt cao khỏi mặt đất 0,5 – 1,0m (dưới dạng phun sương hay phun mù) hoặc vòi phun hạt to di động cầm tay để tăng ẩm độ không khí cho cây, chống hiện tượng rụng hoa do thời tiết khắc nghiệt.

* Ưu điểm của kỹ thuật tưới phun mưa

• Tiết kiệm được nước tưới nhất là ở những vùng trồng hoa khó khăn về nước tưới.
• Là hình thức tưới thực sự hữu ích ở những nơi có địa hình phức tạp vì không phải san phẳng mặt ruộng.
• Có tác dụng tốt với yêu cầu sinh lý, sinh thái của cây, vừa sạch bụi, hạ thấp nhiệt độ, làm tăng độ ẩm không khí của tiểu khí hậu đồng ruộng vùng tưới.
• Nước được phân bố đồng đều trên khắp mặt ruộng, năng suất tưới cao.
• Không gây cản trở sự trao đổi khí giữa đất và các tầng không khí sát mặt đất.
• Cấu trúc đất ở phần phát triển của bộ rễ cây không bị phá vỡ do lực tác động vào đất khi tưới nhỏ nên không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của bộ rễ cây.
• Đất không bị dí chặt, giữ nguyên hiện trạng kết cấu đất, đất không bị bào mòn, phân bón không bị rửa trôi.

* Nhược điểm của kỹ thuật tưới phun mưa

• Chi phí đầu tư ban đầu lớn nên khó phát triển đại trà nhất là trong điều kiện khó khăn về vốn, điện, nước… ở các vùng trồng hoa của nước ta hiện nay.
•  Thời gian tưới nên tiến hành trước 10 giờ sáng, phun lên cây để tránh đất quá ẩm, đồng thời tăng được độ ẩm trong nhà vườn.

Tưới phun mưa 5 – 15 phút mỗi lần/ngày là đủ ẩm

Hoa hồng môn đòi hỏi nước nhiều, hiện nay đa số là dùng phương pháp tưới phun và tưới trên rãnh. Kinh nghiệm cho thấy, tưới rãnh hiệu quả hơn nhưng độ ẩm không khí thấp, vì vậy cần tưới phun để tăng độ ẩm cho lá.

2.4. Bón phân cho hoa hồng môn

Khi trồng hồng môn tuyệt đối không nên bón lót cho cây mà chỉ nên tưới nước. Sau khi trồng ở nơi râm mát được khoảng 2 tuần cần chuyển chậu cây sang khu vực dưỡng cây.

Khi dưỡng cây được khoảng 2 tháng, có thể tưới nước phân hoặc dùng vỏ đỗ tương, xác động vật để chăm sóc thêm cho cây. Khi hồng môn bắt đầu ra hoa thì sử dụng phân NPK-S Lâm Thao 16-16-8+6S hòa tan vào nước tưới giúp hoa to, màu sắc tươi đẹp.

Bón phân nên kết hợp với tưới nước. Cách – 10 ngày tưới một đợt phân Supe Lâm Thao với tỷ lệ N:P:K là 20:20:15 + TE pha loãng với nồng độ 1kg/300 lít nước.

Ngoài việc tưới phân NPK cho cây cần phun thêm phân bón lá Plant soul 3 với nồng độ 1/800, định kỳ ngày phun/lần.

Bón phân tổng hợp NPK 16-16-8 cho cây khi thấy có biểu hiện vàng lá, kém phát triển.

Bón phân cho hồng môn – Rắc đều phân xung quanh gốc (hình)

Chú ý:

Cây trồng trên luống phải thẳng hàng.

Cây trồng trong chậu phải thẳng đứng.

Giá thể trong chậu không được cao hơn mép chậu.

Không bón phân lót trước khi trồng.

Tưới nước đủ ẩm.

Bón phân cân đối.

3. Chăm sóc khác

3.1. Tỉa lá, hoa

Vườn hồng môn sau 3 năm trồng trở lên có bộ rễ phát triển khá rậm rạp, lá phát triển nhiều, một số lá già cỗi … mặt khác có xuất hiện một số hoa bị bệnh hoặc phát triển không bình thường. Do vậy ta cần kiểm tra thường xuyên và tỉa bỏ lá hoặc hoa không đạt yêu cầu, cụ thể:

Cách tỉa lá:

• Cần tỉa bỏ lá già để tạo độ thông thoáng cho luống trồng và để nụ hoa phát triển tốt.
• Dùng kéo hoặc dao bén, sạch cắt đoạn cuống lá chừa lại từ 2 – 3 cm từ gốc lên.
• Sau khi cắt dùng dung dịch Kasuran phun vào vết cắt để phòng thối cuống lá.
• Sau khi cắt xong mỗi luống phải làm sạch dao và sát trùng bằng cồn sau đó mới cắt luống tiếp theo.

Cách tỉa hoa:

• Cần tỉa bỏ các hoa sâu bệnh phá hoại hoặc hoa dị hình để không còn nguồn lây lan bệnh đồng thời làm cho thông thoáng vườn hoa.
• Cách tỉa dùng dao bén, sạch cắt đoạn cuống hoa chừa lại từ 2 – 3 cm từ gốc lên.
• Sau khi cắt xong mỗi luống phải làm sạch dao và sát trùng bằng cồn sau đó mới cắt luống tiếp theo.
• Sau khi cắt dùng dung dịch Kasuran phun vào vết cắt để phòng thối cuống hoa.

3.2. Thông gió trong nhà che

Đặc điểm vườn cây hồng môn trồng mật độ tương đối dày, tổng diện tích lá trong vườn lớn nên dễ có hiện tượng thiếu ôxy. Vì vậy khi thiết kế nhà che cần phải có chỗ thông gió.

3.3. Điều chỉnh ánh sáng

Hồng môn là cây chịu bóng bán phần thích hợp trồng cây nội thất. Do vậy khi trồng hồng môn cần phải có dàn che bóng.

Nếu trồng hoa hồng môn trong nhà che do có màng che nên rất khó đạt tới độ bão hoà, vì vậy bổ sung ánh sáng rất quan trọng. Ở các tỉnh phía Bắc chỉ cần che bớt ánh sáng vào mùa hè.

Vào mùa hè dùng 2 lớp lưới đen (dệt kim), che cao 2,0 – 2,5m để đảm bảo giảm bớt được 0% cường độ ánh sáng.

 Vào mùa đông tùy vào điều kiện thời tiết có thể để 2 lớp, 1 lớp lưới hay kéo cả 2 lớp lưới vào. Cường độ ánh sáng luôn đảm bảo ở tỷ lệ ánh sáng thích hợp là 30% giúp cây sinh trưởng tốt, cho nhiều hoa, hoa to, màu sắc rực rỡ hơn.

Nhân giống vô tính:

1.1. Nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô (nhân giống invitro)

Bằng phương pháp nhân giống hồng môn từ lá cho phép nhân nhanh một số lượng lớn cây giống hồng môn đồng nhất với giá thành giảm, có thể cung cấp cây giống cho các nhà trồng hoa thương mại để phát triển trồng hoa trên diện rộng.

Nhân giống hồng môn bằng phương pháp nuôi cấy mô chủ yếu từ lá, đây là quy trình hiện nay được sử dụng rộng rãi, phổ biến trong những cơ sở nuôi cấy.

Thời gian từ khi cấy mẫu lá đến khi cây con đủ tiêu chuẩn ra ngôi khoảng 10 – 12 tháng.

Các  giai đoạn trong quy trình nuôi  cấy mô hoa hồng môn

a. Lấy mẫu lá và khử trùng tạo mẫu sạch

– Lấy mẫu lá tươi khoẻ trên cây.

– Rửa sạch lá bằng xà bông rồi rửa kỹ lại bằng nước lạnh 4 – 5 lần.

– Cho mẫu lá vào dung dịch nước tẩy (nước Javen) 10% ngâm trong 10 phút để diệt khuẩn hoặc có thể sử dụng dung dịch Canxihypocholorid 15% để khử trùng sạch trong thời gian 15 phút.

– Đưa mẫu lá vào tủ cấy vô trùng và rửa lại lá bằng nước cất vô trùng 4 – 5 lần.

– Cắt mẫu lá thành những mảnh nhỏ kích thước 1cm x 1cm và chọn lại những mẫu tươi và không bị hư trong quá trình xử lý.

        a. Lấy mẫu lá trên cây                           b. Cắt mẫu lá sau khi đã xử lý

b. Tạo và nhân callus (mô sẹo)

– Đưa mẫu vào môi trường MS có bổ sung 30 g/l saccharose, 1.5mg/l BA, 1mg/l 2,4D và 8g/l agar chứa trong bình cấy hay bịch nilong đã chuẩn bị sẵn.

– Đặt các bình cấy dưới ánh sáng huỳnh quang 2000 – 3000lux khoảng 16 giờ một ngày nếu có thể và giữ nhiệt độ trong khoảng 24 – 26oC.

– Sau khoảng 3 – 4 tháng mẫu lá sẽ tạo nhiều callus.

Mẫu lá được cấy vào môi trường tạo callus  – Mô sẹo (callus)

Bảng 1. Thành phần các chất có trong môi trường dung dịch mẹ MS

Dung dịch mẹ (Stock)	Hóa chất	Nồng độ (g/l)	Số ml dung dịch mẹ cần cho 1000ml dung dịch làm việc
A	Na2-EDTAFeSO4.7H2O	7,455,57	5
B	NH4NO3KNO3	82,595,0	20
C	H3PO3KH2PO4KINa2MoO4.2H2OCoCl2.6H2O	1,2434,000,1660,0500.005	5
D	MgSO4.7H2OMnSO4.4H2OZnSO4.7H2OCuSO4.5H2O	74,004,461,720,005	5
E	CaCl2.2H2O	88,00	5
F	Thiamine.HCl	0,02	5
G	NAA	0,10	1
H	Kinetin	0,40	0,5

c. Tái sinh cụm chồi

• Sau khi xuất hiện callus ở mẫu cấy và bình cấy không bị nhiễm tiến hành đưa mẫu vào môi trường tái sinh cụm chồi.
• Môi trường dinh dưỡng thường được sử dụng là môi trường MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, chất kích thích sinh trưởng 6BA 0,7 mg/lít ở độ pH= 5,8.
• Đặt bình cấy dưới ánh sáng điện huỳnh quang có 2000 – 3000lux và giữ nhiệt độ trong khoảng 24 – 26oC .

Sau 2 – 3 tháng thì các đỉnh sinh trưởng sẽ phát triển và tạo được nhiều cụm chồi với các kích thước khác nhau.

d. Nhân nhanh cụm chồi

•  Sau khi đã phát triển thành nhiều cụm chồi thì các chồi này cần phải được tách ra để nhân nhanh.
•  Các cụm chồi nhỏ có kích thước 5 – 10mm được tách ra và cấy lên môi trường MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, chất kích thích sinh trưởng 6BA 0,5 mg/lít và GA3 0,1mg/lit ở độ pH = 5,8 được đặt trong các bình tam giác.
•  Cụm chồi phát triển tốt thì sau 2 tháng sẽ đạt được từ 4 – 5 chồi/cụm. Các chồi, cụm chồi phát triển mạnh sẽ cho thấy các cây con có màu xanh non, kích thước cây từ 20 – 30mm.

Tách cụm chồi – Cấy chồi vào môi trường nhân nhanh cụm chồi (hình)

e. Duy trì cây

• Cây sau khi được cấy lên môi trường nhân giống và đạt kích thước 20 – 30mm thì được cấy chuyền sang môi trường MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, chất kích thích sinh trưởng 6BA 0,1 mg/lít và GA3 0,3 mg/lit ở độ pH = 5,8 để duy trì sự phát triển của cây.
• Sau 1 tháng cây con phát triển mạnh, lá có màu xanh non, thẳng và có kích thước từ 40 – 50mm là đạt yêu cầu.

 Duy trì cây sinh trưởng (hình)

f. Tạo cây hoàn chỉnh

• Khi cây đạt kích thước từ 40 – 60mm sẽ được cấy chuyền tiếp sang môi trường duy trì sự phát triển của cây và tạo rễ MS có bổ sung 20g/l saccharose, agar 9 g/lít, NAA 0,5 mg/lít, than hoạt tính 2g/lít ở độ pH = 5,8.
• Sau 1,5 tháng trên môi trường này cây hoa hồng môn sẽ có kích thước 7 – 10cm, có đầy đủ bộ rễ và đảm bảo tiêu chuẩn để đưa ra vườn ươm.

Tạo cây hoàn chỉnh (hình)

g. Ra ngôi cây con

• Sau khi cây con đạt chiều cao 40 – 50mm, có từ 5 – 6 lá, đầy đủ bộ rễ (dài rễ 2 – 3cm) có thể tiến hành ra ngôi.

Cây con đạt tiêu chuẩn ra ngôi (hình)

 Các bước ra ngôi cây con bao gồm:

* Xử lý cây in vitro trước khi ra ngôi:

Cây con sau khi lấy ra khỏi bình được rửa sạch môi trường, xếp gọn gàng trên rổ có lót báo ẩm để tránh cho cây bị gãy hỏng, mất nước.

Ngâm cây khoảng 3 phút trong dung dịch Ridomil (nồng độ 3g/lít) để diệt trừ nấm bệnh trên cây.

         a. Rửa sạch môi trường                       b. Cây con sau khi rửa sạch

Giá thể: Giá thể ra ngôi tốt nhất sử dụng dớn đã qua xử lý vô trùng

 Kỹ thuật ra ngôi:

+ Ra ngôi trên khay xốp có kích thước 40 x 60cm, có 120 lỗ, đường kính lỗ 5cm, chiều sâu lỗ 5cm.

+ Sử dụng dớn quấn quanh bộ rễ cây con và đặt vào các lỗ trên khay xốp và tưới nước đủ ẩm.

         a. Dớn quấn cây con                                 b. Cây con đặt vào lỗ khay xốp

Cây con đặt đầy lỗ khay xốp

1.2. Tách cây

• Chọn cây mẹ có từ 3 năm tuổi trở lên có các bụi cây con mọc xung quanh.
•  Cây con mọc ở bên cây mẹ cũng phải có từ 3 – 4 lá.
•  Dùng dao bén tách cây con sát gốc.
•  Dùng dớn bọc chỗ cắt lại, để bộ rễ cây con phát triển tốt hơn.
•  Trồng cây con với cả dớn xuống giá thể trồng có thể trong chậu hoặc trên luống.

a. Chọn cây mẹ xuất hiện cây con          b. Tách cây con khỏi cây mẹ –

c. Trồng cây con vào chậu                      d. Trồng cây con vào trong giá thể

2. Nhân giống hữu tính

– Nhân giống hữu tính hoa hồng môn: hiện nay ít sử dụng trong công tác nhân giống vì tỷ lệ phân ly rất cao (hơn 90%), nhân giống hữu tính chỉ được thực hiện trong công tác chọn giống.

2.1. Cấy hạt trong nuôi cấy mô

Thu hạt để gieo trên môi trường nuôi cấy nhân tạo nhằm tạo ra một số lượng cây giống nhất định phục vụ công tác chọn lọc giống cây trồng, công việc này bao gồm các bước:

+ Chọn những hoa có quả chín vàng và thu quả.

+ Xát dập quả và thu hạt.

          a. Chọn quả chín                                       b. Xát dập quả chín để thu hạt

Hạt được xử lý vô trùng và được cấy trên môi trường MS có bổ sung 30g/l sucrose, 8g/l agar, 1mg/l indole-3-acetic acid (IAA).

Cây trong lọ khi đạt chiều cao 5 – 7 cm, có 3 – 5 lá với bộ rễ tốt sẽ được rút ra khỏi ống nghiệm, rửa sạch agar và xử lý qua thuốc trừ nấm (thường dùng Ridomil Gold 68WG).

Sử dụng dớn quấn bộ rễ cây con hoặc trồng trong hỗn hợp gồm vỏ trấu hun, phân dê, phân lân.

Thời gian từ khi cấy đến khi ra ngôi khoảng 3 – 5 tháng.

2.2. Gieo hạt

Chọn những hoa có quả chín vàng và thu quả.

Xát dập quả và thu hạt.

Đưa hạt vào gieo trong hộp nhựa có chứa sẳn giấy hoặc bông đã tẩm ướt và đậy nắp lại. Khi nào giấy hoặc bông khô cần chêm thêm nước vào hộp.

Hạt được gieo vào trong hộp nhựa (hình)

Lưu ý: Nếu gieo hạt trực tiếp trên giá thể trồng thì tỷ lệ nẩy mầm của hạt rất thấp.

• Đưa hộp ra vườn ươm được che mát và sau 15 – 20 ngày hạt sẽ nẩy mầm.
• Sau khi cây con ra 2 cặp lá mới (từ 2 – 3 tháng sau khi gieo), có rễ đầy đủ tiến hành cấy trực tiếp lên trên giá thể dớn được đựng trong khay hoặc rổ.
• Khi cây cao 3 – 4cm tiến hành tách cây ra khỏi giá thể và đưa cây vào trong khay xốp chăm sóc.

Cây con được cấy trên dớn đựng trong khay nhựa – Đưa cây con vào khay xốp (hình)

3. Chăm sóc cây giống

3.1. Che giảm ánh sáng

• Lợp nhà che bằng lưới thái màu xanh đen, khổ 2m giảm 50% cường độ ánh sáng.
• Cách mặt luống đặt cây con nên căng nilong bên trên để cây con vừa ra ngôi hạn chế mất nước trong giai đoạn đầu và giỡ bỏ giàn che nilong sau 2 – 3 tuần.

Giàn che ánh sáng cho cây con (hình)

3.2. Tưới nước

Sử dụng bằng vòi phun sương tự động hoặc dùng bình phun tay.

Hàng ngày phun đều cho ẩm toàn bộ cây và giá thể vào buổi sáng và chiều mát.

3.3. Bón phân

Khi cây bén rễ (sau 2 tuần) sử dụng phân bón lá N:P:K giàu đạm cho cây với liều lượng 10ml/bình 8 lít nước, ngày tưới một lần để bổ sung dinh dưỡng cho cây, giúp cây sinh trưởng phát triển tốt.

3.4. Phòng trừ sâu bệnh

Bệnh hại: Thường gặp trong vườn ươm là bệnh thối rễ và bệnh đốm lá.

Bệnh thối rễ: sử dụng Aliette 800 WG với liều lượng 200 – 250g/100 lít nước phun định kỳ ngày/lần.

Bệnh đốm lá: sử dụng core 250ND nồng độ 0,05% định kỳ ngày phun 1 lần.

Sâu hại: Thường gặp sâu ăn lá, sử dụng Marshal 200SC liều lượng 15- 20ml/bình 8 lít phun khi xuất hiện.

3.5. Tiêu chuẩn cây xuất vườn

Sau khi ra ngôi khoảng 2 – 3 tháng cây hồng môn sẽ đạt đạt tiêu chuẩn xuất vườn như sau:

• Cây khỏe, xanh tốt, không dị dạng, sạch bệnh.
• Chiều cao cây từ 10 – 12cm và có 4 – 6 lá.
• Số lượng rễ trên cây lớn hơn 6 rễ và rễ dài 2 – 4cm.

Cây con đủ tiêu chuẩn xuất vườn

Tìm hiểu cách cung cấp cho cây hồng môn tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết để tối đa hóa kết quả

Yêu cầu dinh dưỡng thực vật (mg/l) = ppm*	N	P2O5	K2O	MgO	CaO	NS
	80	50	140	35	56	30
Tỉ lệ	1,6	1,0	2,8	0,7	1.12

Các thông số quan trọng của dung dịch dinh dưỡng

NS	EC (mS/cm)	NH4: KHÔNG 3
5,5 – 6,6	0,8 – 1,2	1: 7

Để có được nồng độ các chất dinh dưỡng nêu trên, hòa tan các lượng phân sau vào bể A & B

Phân bón	Bể A (Kg/100L)	Bể B (Kg/100L)
NPK-S

* 

Cơ sở dữ liệu dinh dưỡng cho hoa hồng môn

Tham số	than bùn			Thực vật – chất khô (20%)
	Dung dịch dinh dưỡng	Môi trường gốc.	Chiết xuất 1: 1,5	Phạm vi hướng dẫn	Thiếu	Quá đáng
EC (mS/cm)	0,8	1,0	0,5
	(mg/l)			(%)
NH4	14.4	<9.0	<5,4
N- NH4	11.1	<6,9	<4,2
K-sap
K	117,3	117,3	39.1	3,52 – 39,1
Ca	40.1	80,2	40.1	1,00 – 2,01	<0,60
Mg	17.0	30.4	12,2	0,34 – 0,49
N				1,96 – 2,24
No 3	279.0	310.0	124.0
No 3	63.0	70.0	28.0
S,				0,22
So4	96.1	144,2	57,7
P				0,16-0,31
H2PO4	67,9	72,8	48,5
Cl				0,71
Na
				mg/Kg (ppm)
Fe	0,838	0,838	0,279	27,9 – 111
Mn	0,000	0,110	0,055	38,5 – 109,9		> 329,6
Zn	0,196	0,262	0,131	45,8 – 130,8
NS	0,216	0,432	0,270	54,0 – 75,6
Cu	0,032	0,064	0,032	6,4 – 12,7
Mo	0,048	–

Lưu ý quan trọng: Cơ sở dữ liệu a/m được chuẩn bị để phù hợp với các điều kiện nhất định (thoát hơi nước thấp và EC của nước thấp). Một số sửa đổi sẽ là cần thiết để có thể được yêu cầu tương ứng với điều kiện địa phương của bạn.

Hướng dẫn nhanh:

Chất lượng và năng suất hoa hồng môn phụ thuộc vào phân bón và chất trồng được sử dụng. Hầu hết những người trồng hồng môn chuẩn bị chất trồng của họ, nhưng họ không nhận ra rằng chất lượng và năng suất thấp có thể đến từ sự pha trộn không phù hợp mà họ đang sử dụng. 

Vì vậy, mục tiêu là xác định năng suất và chất lượng hoa của cây hồng môn được trồng trong các chất trồng và bón phân khác nhau.

Cây hồng môn ‘Eidibel’ được trồng trong:

a) vỏ cây thông + chất hữu cơ ủ (1: 1); 

b) dăm bào + chất hữu cơ đã ủ (1: 1); 

c) chất trồng thường được người trồng sử dụng tại nơi nghiên cứu này được phát triển (hỗn hợp đất, bã than và phân bò ủ hoai mục). 

Bốn giải pháp tưới phân đã được áp dụng hàng tuần trong suốt mười một tháng. 

Các giải pháp này là:

• NPK 100% (5,00: 1,64: 3,12 g cây-1 năm 1); 
• N và K 100% + P 150% (5,00: 2,46: 3,12 g cây-1 năm 1); 
• N và P 100% + K 150% (5,00: 1,64: 4,70 g cây-1 năm 1);
•  N 100% + P và K 150% (5,00: 2,46: 4,70 g cây-1 năm 1). 

Chúng được so sánh với việc bón phân hàng tháng được thực hiện tại địa phương với phân rắn nhả chậm (4,52: 1,23: 4,99 g cây-1 năm 1). Mặc dù không tăng năng suất, thể hiện bằng số lượng hoa được tạo ra trên mỗi cây, chất trồng được chuẩn bị bằng dăm gỗ + phân hữu cơ (1: 1) với tất cả các phân bón đã được kiểm tra đã tạo ra những bông hoa cắt cành có chất lượng tốt nhất (Loại thêm và Loại I ). 99 g thực vật-1 năm-1). 

Hướng dẫn nhanh:

Trên toàn thế giới, ngành trồng hoa trải qua những thay đổi nhanh chóng. Do toàn cầu hóa và tác động của nó đối với sự phát triển thu nhập ở các khu vực khác nhau trên thế giới, mức tiêu thụ bình quân đầu người ngày càng tăng ở hầu hết các quốc gia. 

Xuất khẩu các sản phẩm trồng hoa từ Ấn Độ đã gia tăng trong 5 năm qua với sự ra đời
của các sản phẩm trồng hoa mới và nhu cầu ngày càng tăng từ các nước nhập khẩu. Điều này đảm bảo những nỗ lực thúc đẩy năng suất và chất lượng của sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế bắt buộc. 

Để đảm bảo tối đa hóa năng suất trong bất kỳ loại cây trồng nào, việc cung cấp chất dinh dưỡng cân bằng là một yếu tố quan trọng và những bông hoa cắt cành này không phải là một ngoại lệ.
Sử dụng chất dinh dưỡng hiệu quả là kết quả của việc bón phân cân đối và thực hành quản lý hợp lý. Khi thực hành bón phân cân đối, nó sẽ làm tăng hiệu quả của những tiêu chuẩn khác thông qua tác động tổng hợp.