Hồng là một loại cây ăn trái thuộc chi Thị. Quả hồng sắc vàng cam đến đỏ cam tùy theo giống; cỡ nhỏ đường kính dưới 1 cm cho tới cỡ lớn đường kính đến 9 cm. Dáng quả hình cầu, hình con cù, hay dạng quả cà chua bẹp. Đài hoa thường dính với quả khi chín
Giống hồng ở nước ta rất phong phú: hồng Lông, hồng Cậy, hồng Trơn. Đặc biệt hồng Trơn có nhiều dạng khác nhau: Hồng Nhân Hậu, hồng Thạch Hà, hồng Sơn Dương, hồng Thạch Thất, hồng Hạc Trì, hồng Vĩnh Lạc, hồng Bảo Lâm. Hồng được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ, Lâm Đồng.
1. Giống cây
Các tỉnh ở miền Bắc, trong đó ở Bắc Giang, Bắc Ninh có nhiều giống hồng và chia thành 2 nhóm:
* Hồng ngâm: Loại này khi quả chín ăn chát, sau khi thu hoạch phải ngâm khử chát mới ăn được..jpg)
* Hồng dấm: Khi quả chín có thể ăn ngay được hoặc đem dấm một vài hôm rồi đem ăn càng tốt. Những giống hồng có tiếng là:
– Hồng Lạng (ở một số xã vùng biên giới tỉnh Lạng Sơn).
– Hồng Hạc (ở Hạc Trì- thành phố Việt Trì, Phú Thọ).
– Hồng Yên Thôn- còn gọi hồng Thạch Thất (Hà Tây cũ- nay thuộc Hà Nội).
– Hồng Nhân Hậu (huyện Lý Nhân, Hà Nam).
– Hồng Hoá Thượng (Thái Nguyên).
– Ngoài ra còn có một số giống hồng được chọn lọc và công nhận như: hồng Thạch Thất HP1, hồng Đoàn Kết HP4, hồng Sơn Dương HP2, hồng Vĩnh Lạc HP7, hồng Văn Lý (Lý Nhân-Hà Nam), hồng Cao Bằng, giống hồng nhập nội: Fuyu (Mỹ), Niu Zilân.
Trong số đó các loại: hồng Lạng, hồng Hạc, hồng Hoá Thượng, hồng Lục Yên, hồng vuông Thạch Hà là giống hồng không hạt.
2. Đặc tính và yêu cầu điều kiện ngoại cảnh
2.1. Nhiệt độ
Cây hồng là cây rụng lá về mùa đông, vì vậy cần có một thời gian nghỉ song song với một số thời gian nhiệt độ thấp nhất định thì mới ra hoa kết quả được tốt. Như vậy, khác với loại cây ăn quả khác là trong năm hồng cần có một giai đoạn “ngủ” để phân hóa mầm hoa. Nhiệt độ cần để nảy mầm từ 13-14oC đến 16-170C, nở hoa 20-22oC, để quả phát triển là 26-27oC, ở giai đoạn chín nhiệt độ hạ thấp < 20oC; biên độ nhiệt lớn sẽ làm cho quả ngọt, phẩm chất quả khá, mã quả đẹp.
2.2. Nước
Hồng là cây có khả năng chịu hạn khá; lượng mưa hàng năm tốt nhất là 1.200-2.100 mm và xem hồng như một cây á nhiệt đới ẩm. Hồng cũng có khả năng chịu được úng, cây hồng bị ngập nước 5-7 ngày vẫn không chết.
2.3. Ánh sáng
Hồng nói chung rất ưa ánh sáng. Ở vùng đồi núi người ta thường chọn hướng dốc có nhiều ánh sáng. Những vùng đủ ánh sáng cây phân cành thấp hơn, tán lá rộng, quả phân bố đều trên tán. Trồng chỗ thiếu ánh sáng cây mọc vống, tán bé, phân bố quả không đều, năng suất kém rõ rệt. Mùa hồng chín nếu đủ ánh sáng, khí hậu hơi khô phẩm chất quả sẽ tăng rõ rệt.
2.4. Yêu cầu về đất
Có thể nói hồng là cây của vùng đất nghèo dinh dưỡng. Có thể trồng trên nhiều loại đất, kể cả loại đất có độ phì thấp như đất xám bạc màu, đất đỏ feralit bị xói mòn, v.v… với điều kiện tầng đất dày, thoát nước vì bộ rễ hồng có thể ăn sâu. Độ pH 5,0-5,5. Tuy nhiên, không phải hồng không cần đất tốt và bón phân. Trồng trên đất tốt, được bón phân đầy đủ, đúng kỹ thuật thì năng suất cao, chất lượng tốt.
3. Kỹ thuật trồng
3.1. Nhân giống
Chủ yếu dùng phương pháp ghép. Vào tháng 9-10 mùa hồng chín chọn giống hồng dấm địa phương hoặc lấy quả hồng cậy rửa sạch hạt, xử lý lạnh 0-5oC trong 2 tuần lễ rồi đem gieo. Để tránh rét và bệnh thối gốc ở thời kỳ cây con nên gieo vào giữa tháng 12- đầu tháng 1. Cây mọc trong tháng 2 và tháng 3 ra ngôi. Chăm sóc cây con tốt trong vườn ươm để ghép vào tháng 7 và tháng 8.
Phương pháp ghép: Ghép mắt có gỗ và ghép cành chẻ bên. Mắt ghép lấy ở cành một tuổi sinh ra từ đầu mùa xuân. Chọn những cành khoẻ, mọc xiên ở ngoài tán. Trên cành chọn những mắt ở đoạn giữa (đoạn bánh tẻ) để ghép. Khi ghép thao tác phải rất nhanh vì hồng có nhiều tanin khi tiếp xúc với không khí và dao ghép kim loại rất dễ tạo thành một hợp chất phức phủ ngoài vết cắt ngăn cản khả năng tiếp hợp giữa gốc ghép và mầm ghép.
Ngoài nhân giống bằng ghép, người ta còn dùng hom rễ cắm vào vườn giâm như cách giâm cành cam chanh để có cây con. Song hệ số nhân thấp, không thể nhân nhanh được các giống hồng quý, trong đó có giống hồng Hạc Trì.
3.2. Trồng ra vườn sản xuất
a) Thời vụ trồng: Tốt nhất là trồng vào trước và sau Tết nguyên đán (khoảng tháng 1-2 dương lịch). Lúc đó cây hồng rụng lá, ngừng sinh trưởng, có nhiều chất dinh dưỡng dự trữ, trời ấm lên, cây bật mầm khỏe.
b) Khoảng cách và mật độ trồng:
Với giống sinh trưởng khoẻ: 6 x 4 m hoặc 6 x 5 m; giống sinh trưởng yếu: 5 x 4 hay 5 x 5 m. Đất đồi trồng dày hơn đất ở đồng bằng. Hiện nay khoảng cách trồng phổ biến là 5 x 5 m, tương ứng với mật độ 400 cây/ha.
Thu hoạch, khử chát
– Ở miền Bắc, trong đó có Bắc Giang, Bắc Ninh hồng chín từ cuối tháng 8, chín rộ vào tháng 10, 11, chậm nhất vào tháng 12, 1. Khi thu hoạch phải biết phân biệt quả chín. Khi quả chín thì vỏ quả chuyển màu vàng rồi đỏ. Phải hái đúng độ chín, hái non phẩm chất quả sẽ kém.
– Quả hồng vừa hái xuống dù đã chín ăn vẫn còn chát vì trong dịch quả có chất tanin dưới dạng hoà tan và sau khi khử chát, tanin tuy vẫn còn nguyên trong tế bào quả nhưng đã chuyển sang dạng không hoà tan nên khi ăn không thấy chát nữa.
– Có nhiều cách khử chát:
* Ngâm trong nước vôi trong hay nước tro hoặc ngâm trong nước lạnh 3-4 ngày. Trong quá trình ngâm phải thay nước sạch là có thể khử chát.
* Ngâm quả vào trong nước ấm 40-50oC trong 1,5 đến 2 ngày.
* Ủ với lá cây trong chum hoặc vại đậy kín. Khoảng 3-4 ngày thì ăn được.
Chúc bà con nông dân trồng hồng sử dụng phân bón NPK-S Lâm Thao thành công, cùng với một số biện pháp kỹ thuật nêu trên để thu được năng suất và chất lượng quả hồng, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.
Bón phân NPK cho cây hồng Hạc Trì
Hồng Hạc Trì tai vểnh không có hạt, quả có màu xanh vàng, khi chín có màu vàng sáng, bổ quả thấy thịt vàng đậm có nhiều cát ăn giòn, ngọt mát, thơm dịu với hương vị rất riêng, để lâu không bị dập nên giống hồng này được người tiêu dùng ưa thích và đã trở thành thương hiệu nổi tiếng cả nước. Đặc biệt, hồng Hạc Trì không chín vào dịp rằm Trung thu mà chín rộ vào tháng 9 âm lịch.
Đào hố trồng hồng và bón lót phân NPK-S Lâm Thao
| Loại đất | Kích thước hố (cm) | Bón lót (kg/hố) | |||
| Sâu | Rộng | Phân chuồng | Vôi bột | NPK-S 6-8-4+9S | |
| Đất vườn | 60÷70 | 70÷80 | 15÷20 | – | 0,6÷1,2 |
| Đất đồi | 80÷100 | 90÷100 | 20÷30 | 1,0 | 1,2÷1,8 |
Lưu ý: Sau khi đào hố được vài tuần mới bón lót phân. Vôi chỉ bón nếu đất có pHKCl < 5. Tất cả trộn đều với đất mặt, bỏ vào hố, lấp đất, tưới ẩm. Tốt nhất sau 3-4 tuần mới trồng.
Bón phân thời kỳ kiến thiết cơ bản (Giai đoạn cây chưa có quả từ 1÷3 năm tuổi)
Từ năm thứ nhất đến năm thứ 3 lượng phân bón như sau (kg/cây/đợt):
| Tuổi cây | Loại phân | Tháng 1-2 | Tháng 4-5 | Tháng 8 |
| 1 | NPK-S 12-3-13+8S | 0,4 | 0,4 | 0,4 |
| 2 | Phân hữu cơ | 30 | ||
| NPK-S 12-3-13+8S | 0,8 | 0,8 | 0,8 | |
| 3 | NPK-S 12-3-13+8S | 0,8 | 0,8 | 0,8 |
Lưu ý: Bón theo hình chiếu tán, đào rãnh rộng 20-30 cm, sâu 15-20 cm, bón phân, lấp đất, tưới nước đủ ẩm. Năm thứ nhất có thể hòa phân vào nước để tưới, mỗi loại khoảng 40 g/10 lít, tưới cách xa gốc 30-40 cm.
Bón phân thời kỳ kinh doanh (từ năm thứ 4 trở đi)
Liều lượng bón: kg/cây/đợt
| Tuổi cây | Loại phân | Trước ra hoa(tháng 12-1) | Khi đã có quả non (tháng 5-6) | Sau thu hoạch(tháng 9-10) |
| 4÷5 | Phân chuồng | 15÷20 | ||
| NPK-S 12-3-13+8S | 1,5 | 1,5 | 1,5 | |
| 6÷7 | Phân chuồng | 15÷20 | ||
| NPK-S 12-3-13+8S | 2,0 | 2,0 | 2,0 | |
| 8÷10 | Phân chuồng | 15÷20 | ||
| NPK-S 12-3-13+8S | 2,5 | 2,5 | 2,5 | |
| 10÷14 | Phân chuồng | 15÷20 | ||
| NPK-S 12-3-13+8S | 3,5 | 3,5 | 3,5 | |
| >14 | Phân chuồng | 15÷20 | ||
| NPK-S 12-3-13+8S | 4,5 | 4,5 | 4,5 |